Nền công nghiệp anime vẫn đang thay đổi liên tục. Trong 20 năm vừa qua, chúng ta đã nhìn thấy nhiều studio mới mọc lên và studio cũ sụp đổ. Chúng ta đã để mất những kỳ cựu tài năng và chào đón những gương mặt mới đầy triển vọng. Chúng ta đã thấy những cách sản xuất anime hoàn toàn mới thay thế những cách cũ. Nhưng trong suốt thời kỳ gần đây của dòng lịch sử anime, vẫn có một điều chắc chắn: Pokemon vẫn được lên TV!
Khi thăm dò ở lễ kỷ niệm lần thứ 20 của anime Pokemon vừa qua, việc khám phá ra được series đã thay đổi như thế nào thật thú vị, đặc biệt là liên quan đến những đột phá dễ thấy giữa Pokemon XYZ và Pokemon Sun and Moon. Đây là một trường hợp có rất ít sự tương đương. Ngay cả so với các chương trình như One Piece và hành trình 17 năm của anime One Piece, những thay đổi quan trọng đến thiết kế và hình ảnh nhân vật cũng khó mà xác định được.
Tuy nhiên, Pokemon vẫn luôn là một trường hợp hoàn toàn khác. Trong khi series được chia ra làm nhiều mùa, các nhà sản xuất vẫn luôn băn khoăn về khoảng cách giữa từng thế hệ. Những khoảnh khắc này, giống với game mà được làm dựa trên từng phần, đại diện cho sự tiến bộ công nghệ và các ý tưởng có thể để phát triển sản phẩm mới trong từng thời kỳ. Mặc dù Ash là nhân vật xuyên suốt qua các thời kỳ, tuy nhiên mỗi thời kỳ lại là một soft-reboot, tức là cho phép khán giả có thể xem tập đầu tiên mà không cần quan tâm đến bối cảnh 20 năm của mạch phim.
Mọi khoảnh khắc trong 20 năm vừa qua đã đẻ ra nhiều vấn đề mới. Dàn staff của Pokemon hoàn toàn nhận thức được là khán giả sẽ phản ứng như thế nào trước bất kỳ một thay đổi về hình ảnh. Việc thay thế những người bạn đồng hành của Ash hay giới thiệu môt câu chuyện mới luôn có một ý nghĩa nhất định nào đó, vì nó phù hợp với lý tưởng của series – những cuộc phiêu lưu đến những vùng đất mới để khám phá và gặp gỡ những con người mới. Tuy nhiên, việc áp dụng những triết lý giống nhau vào khía cạnh công nghệ của việc sản xuất có thể tạo ra những sự cố ngầm, và điều này thì không hay tí nào đối với các khán giả tiềm năng.
Một ví dụ cho việc này, xảy ra vào năm 2002, khi staff cố gắng đưa hình vẽ từ trên cel lên màu kỹ thuật số. Sự thay đổi trong dây chuyền sản xuất này sẽ làm tăng năng suất và tổ chức hợp lý hoá việc tạo ra các tập phim, cho staff nhiều thời gian hơn để tập trung vào những phần quan trọng. Tuy nhiên, họ nhận thấy rằng khán giả phản ứng không tốt lắm với phong cách mới, khiến họ tin rằng vẽ thủ công trên cel cảm giác “ấm” hơn.
Vậy nên để việc sản xuất phim hoạt hình được phát triển có thể là một cuộc chiến triền miên không dứt. Làm thế nào để khiến phản ứng tức thời của khán giả thay đổi? Nhà sản xuất hoạt hình của Pokemon, Hiroyuki Kato, giải thích rằng: “Người ta đặt bộ lọc vào hình ảnh cuối cùng để tạo ra tiếng ồn thị giác, cái chúng ta gọi là “cố tình làm màu”, gợi lên ấn tượng về hình ảnh trông như vẽ trên cel hơn là hình ảnh màu kỹ thuật số. Hiệu ứng bộ lọc rất tinh tế, và chúng tôi giảm bớt lượng tiếng ồn đi dần dần, đến một mức độ mà người xem có thể quen được với sự thay đổi mà không chú ý đến sự khác biệt giữa màu cel và màu kỹ thuật số. Giờ đây, chúng tôi không hề dùng đến loại bộ lọc này nữa.”
Thay vì từ chối thay đổi hay cứ phát triển môt cách không thể kiểm soát, Đội Ota thuộc OML cố tình làm hỏng cảnh video của họ để giữ được kỳ vọng của khán giả, rồi dần dần giảm bớt đến mức mà họ có được sản phẩm mà họ muốn lúc đầu. Thoả hiệp là một yếu tố quan trọng khi cân bằng sự mong đợi, nhưng tìm giải pháp mà vẫn giữ được niềm tin vào sản phẩm của chính bạn thì cũng quan trọng không kém. Đây là giải pháp ban đầu cho một vấn đề của hiện đại hoá, nhưng đó chắc chắn không phài là cuối cùng.
Tiến đến năm 2010, series Pokemon được bàn giao cho Đội Kato, dẫn dắt bởi Hiroyuki Kato là vị được nhắc ở phía trên. Ông quan tâm đến việc tạo ra một sản phẩm tốt hơn những sản phẩm đã ra đời trước đó. Với khối tài sản sáng tạo khổng lồ, danh tiếng toàn cầu, và cấu trúc nội bộ hoàn hảo thì Oriental Light and Magic (OLM) là một sân chơi hoàn hảo cho những nhà sản xuất tiến bộ như Kato.
Nói về Pokemon: Black and White, một trong những thay đổi rõ ràng nhất là sự thay đổi trong thiết kế nhân vật Ash. Nét vẽ mỏng và nhẹ nhàng hơn cùng với đôi mắt to màu nâu thay thế cho thiết kế cổ điển – thiết kế đi cùng tuổi thơ của nhiều fan ruột. Điều này dấy lên sự phẫn nộ đối với sự thay đổi của thiết kế nhân vật Ash trong cộng đồng fan Nhật và fan nước ngoài. Sự thất vọng về những thay đổi giữa các thời kỳ này vẫn còn đó, ngay cả khi nó đem về lợi nhuận cho nhà sản xuất.
Điều quan trọng, nên nhớ rằng các nhà thiết kế nhân vật thường thì cũng là hoạ sĩ phim hoạt hình, và trong hầu hết các trường hợp, họ cũng được đưa cho vị trí đạo diễn hoạt hình chính. Việc thay đổi nhân vật thì luôn có lý do, và câu hỏi vẫn luôn là “Thay đổi này có thích hợp hay không?” Staff, công nghệ, và triết lý thiết kế luôn thay đổi, và dĩ nhiên không ai muốn một chương trình lâu năm bị bỏ lại phía sau vì lý do thẩm mỹ.
Lối suy nghĩ này mang lại sự phát triển rất có ý nghĩa, trong hoàn cảnh của Pokemon XY: 3D. OLM là một studio rộng lớn hơn bạn tưởng, có thể sản xuất ra nhiều phần anime tại đó. Phim hoạt hình 3D và 2D cùng tồn tại trở nên ngày càng bình thường, nhưng phần lớn các series định dạng 3D sẽ được ký hợp đồng với các studio khác có bộ phận CG hay studio chuyên sản xuất hoạt hình 3D. Thật may mắn, OLM có OLM Digital, không chỉ sản xuất hoạt hình 3D mà còn có đội nghiên cứu và phát triển để hỗ trợ ứng dụng.
Vấn đề lâu dài của Pokemon là phần lớn các cảnh chiến đấu diễn ra trước đường tốc độ và panel hiệu ứng. Giải pháp lý tưởng là tạo ra tình huống, không quan trọng nơi các Pokemon chiến đấu hay camera đang hướng về đâu, quan trọng là chiến trường vẫn nằm trong khung hình. Sự tạo ra các bối cảnh 3D có ý nghĩa là hoạ sĩ phim hoạt hình có thể tập trung vào các trận chiến diễn ra cận cảnh mà không phải lo nghĩ về điều đang diễn ra đằng sau trận đấu. Thay đổi này không chỉ rất tốt cho những pha hành động, nhưng nó cũng chứng minh rẳng một camera 3D có thể hỗ trợ một phim hoạt hình 2D bằng một cách mới thú vị hơn, ví dụ như trong phim hoạt hình nhảy múa bên dưới của Shingo Fujii.
Nhưng cũng như tất cả các giải pháp trong 20 năm qua của Pokemon, đây không phải là một quyết định đột ngột dựa trên ý thích. Sự thay đổi trong Pokemon XY được khả thi hoá bằng sự phát triển vững chắc xuyên suốt Pokemon: Black and White, áp dụng hoạt hình 3D ở nhiều nơi khác nhau để thấy lợi ích tốt nhất nằm ở đâu. Một ví dụ đáng chú ý nhất là vào năm 2012, nơi mà Đội Kato thuộc OLM tạo ra trailer hoạt hình cho game Pokemon: Black and White 2 sắp ra. Trong khi việc sử dụng bối cảnh 3D không quá đáng chú ý như trong Pokemon XY, không có nỗ lực đáng chú ý nào trong thử nghiệm nhiều ý tưởng khác nhau, bao gồm cả quan điểm sáng tạo nổi bật được đưa ra lúc bắt đầu.
Vậy nên ngay trước cả sự thay đổi triệt để được mang đến bởi Sun and Moon, 20 năm vừa qua của Pokemon được lấp đầy bởi giải pháp công nghệ và mỹ thuật nhằm thay đổi phần bên trong của ngành sản xuất hoạt hình. Pokemon ở mọi ngóc ngách OLM bằng một số hình thức, qua tay 4 đạo diễn series (một trong số họ chỉ mới 28 tuổi khi bắt đầu), và luôn được đánh giá cao trên TV Tokyo. Nhưng năm ngoái, Hiroyuki Kato lại một lần nữa “lên thớt” khi tiếp cận thời kỳ tiếp theo của Pokemon.
Pokemon Sun and Moon dành cho Nintendo 3DS là một hướng khác hoàn toàn, và không quá xa vời để nghĩ rằng sự thay đổi trong định hướng game này đã truyền cảm hứng cho sự thay đổi chính trong anime. Trước đó, nhân vật của Pokemon rất “tĩnh”, với nhiều chuyển động tồn tại trong những trận đấu. Giải pháp của đội ngũ sản xuất cho XY là đảm bảo cho các trận chiến Pokemon và những chuyển động được sử dụng thật thú vị, nhưng Sun and Moon lại mang theo một câu chuyện khác và một giải pháp khác.
Mình đã đề cập về tầm quan trọng của thiết kế nhân vật trước đó, và thiết kế lại luôn được tiến hành với ý định của hoạ sĩ phim hoạt hình trong suy nghĩ của họ. Nét mềm hơn, mặt tròn hơn, và cả những biểu cảm vui nhộn đều quan trọng trong việc tạo ra cái nhìn mới cho Pokemon, không chỉ cho nhân vật khả năng diễn nhiều hơn, nhưng cũng tạo ra nhiều biểu cảm hài hước hơn. Đây cũng là một phần cốt lõi của series mới. Điều này cho phép mức độ cao hơn của tính nhất quán hoạt hình nói chung và vẽ ra nhiều tài năng mới từ lúc bắt đầu. Để có một hoạ sĩ phim hoạt hình kinh nghiệm làm việc một cách nghiêm túc, bạn phải cho họ một cái gì đó để hào hứng. Được làm việc với nhiều thiết kế linh hoạt, hoạ sĩ phim hoạt hình Yoshimichi Kameda đã tạo ra tác phẩm đầu tiên trong Pokemon với cảnh Pikachu đấu với nhiều kẻ thù khác nhau trên khắp vùng đồng bằng khô cằn trong mở đầu series.
Đây cũng không phải là giải pháp duy nhất. Thiết kế nhân vật thân thiện với hoạ sĩ cũng quan trọng để phát triển nhiều biểu cảm thị giác hơn, nhưng tổ chức hợp lý hoá sản xuất mới là tối quan trọng đối với sản phẩm chất lượng cuối cùng. Lý do phổ biến nhất cho việc hoạt hình bị mờ nhạt trong một series hằng tuần là do hạn chế thời gian và việc sắp xếp lịch qua loa làm cho anime ngày càng khó để được sản xuất. Vì thế giải pháp thứ hai của Pokemon Sun and Moon là tham gia hợp tác với một nhà lãnh đạo trong ngành phần mềm hoạt hình, ToonBoom Animation. Giống như sự thay đổi đối với màu kỹ thuật số năm 2002, Hiroyuki Kato nhận thấy dàn staff có thể tăng năng suất trong khi tổ chức hợp lý hoá nhiều phương pháp với nhiều đột phá vào hoạt hình kỹ thuật số.
Theo truyền thống, nhiều hoạ sĩ phim hoạt hình vẫn dùng giấy để vẽ khung hình hoạt hình, và đó vẫn là những trường hợp gần đây với Pokemon Sun and Moon. Nhưng vì với mọi thay đổi trước đó, điều này phải được thực hiện dần dần, và Hiroyuki Kato vẫn tha thiết tăng lượng hoạt hình kỹ thuật số trong series. Ông thậm chí còn làm việc với đội Nghiên cứu và Phát triển của OLM để các staff có thể hiểu rõ vấn đề hơn.
Về Pokemon Sun and Moon, không chỉ là về việc tìm ra một giải pháp cho một vấn đề trong sản xuất phim hoạt hình, mà nó còn là về thay đổi nào sẽ có kết quả trong nhiều sản phẩm hoạt hình tốt hơn mà không phải lao nhiều hơn vào viêc phát hành mỗi tập cho kịp lúc. Dàn staff hoạt hình mới, công nghệ mới, và triết lý thiết kế mới lúc đầu có thể được xem như là thách thức, nhưng bằng việc tìm ra giải pháp sáng tạo và hiệu quả, Pokemon Sun and Moon đã đạt được một cấp độ mới mà trước đó series này đã không làm được.
